Als zzp’er in de bouwsector wil je volledig zelfstandig werken, zonder dat je door de Belastingdienst als schijnzelfstandige wordt aangemerkt. De Wet DBA, die bedoeld is om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, zorgt ervoor dat zowel opdrachtgevers als zzp’ers moeten voldoen aan strenge eisen om te bewijzen dat er sprake is van een echte zelfstandige relatie. Vanaf 1 januari 2025 zal hierop actief gehandhaafd gaan worden.
We nemen je mee in een aantal praktijkvoorbeelden van schijnzelfstandigheid zodat jij als zzp’er inzicht krijgt in wat er mis kan gaan en hoe je kunt voorkomen dat je als werknemer wordt gezien.
Een van de belangrijkste kenmerken van zelfstandig ondernemerschap is dat je voor meerdere opdrachtgevers werkt. Als je langdurig voor één opdrachtgever werkt, zonder dat er duidelijke afgebakende opdrachten zijn, kan de Belastingdienst dit zien als schijnzelfstandigheid.
Werk je al jaren voor één opdrachtgever, zonder dat er duidelijke start- en einddata zijn voor de opdrachten? Of blijf je als zzp’er voor dezelfde werkgever klussen doen zonder dat je ondernemersrisico loopt? Dit kan door de Belastingdienst worden opgevat als loondienst in plaats van zelfstandig ondernemerschap.
Pieter is een zzp’er die al vijf jaar fulltime werkt voor een kozijnenfabrikant. Hij gebruikt het gereedschap van de opdrachtgever, rijdt in hun bedrijfswagen en heeft nooit duidelijk vastgelegd wat zijn verantwoordelijkheden zijn. Hij werkt eigenlijk gewoon mee als een van de vaste werknemers. In dit geval kan de Belastingdienst oordelen dat Pieter geen zelfstandig ondernemer is, maar een werknemer, met alle juridische en financiële gevolgen van dien.
Als zzp’er ben je verantwoordelijk voor je eigen materialen en gereedschappen. Wanneer je volledig afhankelijk bent van wat de opdrachtgever aanbiedt, loop je het risico dat je gezien wordt als een werknemer in plaats van een zelfstandige.
Gebruik je altijd de gereedschappen van de opdrachtgever? Rij je in hun bedrijfswagen of draag je hun bedrijfskleding zonder dat dit goed is vastgelegd? Dit kan erop wijzen dat je onder gezag werkt in plaats van als zelfstandige.
Mark, een zzp werkvoorbereider, werkt al anderhalf jaar voor hetzelfde aannemersbedrijf. Hij gebruikt hun planningssoftware, werkt op een laptop die hij van het bedrijf heeft gekregen, en volgt het projectmanagementsysteem van de opdrachtgever zonder dat hier duidelijke afspraken over zijn gemaakt. Dit kan erop wijzen dat Mark onder gezag van het bedrijf werkt, en dus niet volledig zelfstandig is.
Als zzp’er is het essentieel dat je werkt aan afgebakende projecten met een duidelijke opdrachtomschrijving. Vage omschrijvingen zoals “diverse werkzaamheden” kunnen een teken zijn dat je opgaat in het reguliere werkproces van de opdrachtgever, wat je zelfstandigheid in gevaar brengt.
Wanneer er geen duidelijke afbakening is van de werkzaamheden die je verricht, zoals tijdsduur of soort werk, kan de Belastingdienst dit als schijnzelfstandigheid zien. Je kunt hierdoor alsnog als werknemer worden aangemerkt.
Jan werkt als timmerman voor een bouwbedrijf op basis van een mondelinge afspraak dat hij “diverse klusjes” op zich zal nemen. Hij draait mee met het vaste team van timmerlieden en heeft geen eigen gereedschap. Zijn werkzaamheden zijn niet vastgelegd in een schriftelijke overeenkomst en er is geen duidelijke start- of einddatum voor de klus. Dit gebrek aan structuur en afbakening kan leiden tot een oordeel van de Belastingdienst dat Jan eigenlijk in loondienst is.
Zzp’ers moeten voor meerdere opdrachtgevers werken om te laten zien dat ze niet afhankelijk zijn van slechts één bron van inkomsten. Wanneer je 80-90% van je omzet uit één opdrachtgever haalt, is de kans groot dat de Belastingdienst dit ziet als een dienstverband.
Zorg ervoor dat je niet te afhankelijk bent van één opdrachtgever. Werk je het hele jaar voor dezelfde opdrachtgever zonder andere klussen te doen? Dan kun je als schijnzelfstandige worden gezien.
Kees, een zelfstandig schilder, heeft het afgelopen jaar alleen gewerkt voor één groot aannemersbedrijf. Hij heeft geen andere opdrachten aangenomen, en 95% van zijn omzet komt van dit ene bedrijf. Dit kan door de Belastingdienst worden opgevat als een situatie waarin Kees eigenlijk in loondienst is bij het aannemersbedrijf, wat betekent dat hij geen echte zelfstandige is.
Als zzp’er heb je de vrijheid om je eigen werk te organiseren. Als je onder directe leiding werkt van de opdrachtgever, waarbij hij bepaalt wat, wanneer en hoe je je werk moet doen, kan dit wijzen op een gezagsverhouding.
Wordt je dagelijks verteld hoe je je werk moet uitvoeren en moet je werken volgens strikte instructies van de opdrachtgever? Dit kan erop wijzen dat je niet als zelfstandige werkt, maar als een werknemer.
Sander is een zzp-uitvoerder op een bouwproject, maar zijn opdrachtgever bepaalt dagelijks welke taken hij moet uitvoeren, hoe hij dit moet doen en wanneer het klaar moet zijn. Sander heeft geen ruimte om zelf beslissingen te nemen of de volgorde van zijn werkzaamheden te bepalen. Dit kan door de Belastingdienst gezien worden als een situatie waarin Sander eigenlijk in loondienst is, in plaats van zelfstandig ondernemer.
Lees ook onze andere artikelen over schijnzelfstandigheid.
Disclaimer:
De informatie in dit artikel is bedoeld om een algemeen overzicht te geven van
schijnzelfstandigheid in de bouwsector. Omdat de wetgeving rond zzp’ers en
schijnzelfstandigheid voortdurend in ontwikkeling is, kan dit artikel niet altijd volledig up-to-
date zijn. We doen ons best om het artikel regelmatig bij te werken, maar adviseren je om
altijd juridisch advies in te winnen en de laatste richtlijnen van de Belastingdienst te
raadplegen voordat je actie onderneemt.
Schrijf je in voor de vacaturemailing van Bouwpartners en mis nooit meer een vacature.
Bedankt voor je inschrijving. Vanaf volgende week kun je onze nieuwsbrief ontvangen.
